མིག་དམར།

གཉན། སྐབས་སྐབས་སུ་ནམ་གུང་ལ་གློ་བུར་དུ་སད་དུས། ལྷིང་འཇགས་དང་མུན་པ་ཆེ་བའི་མཚན་མོའི་གློ་སྙིང་གི་གྲག་འགུལ་ལ་ཉན་རྒྱུ་ཞིག་ང་ལ་ལོབས་བསྡད་ཡོད་པ་འདི་སུས་ཀྱང་ཤེས་མི་སྲིད། མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་གྱུར་བར་གྱི་ནམ་གུང་དེ་ཉིད། རྟག་པར་ང་ཡི་འཕྲུལ་སྣང་གི་འཚོ་བའི་གདོང་གྲོགས་སུ་བྱོན་པ་དང་། དེས་ང་ཡི་བརྗེད་ང་བ་རྣམས་དང་། ང་ཡི་འཐིབས་པ་རྣམས་བསལ་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ལྟས་ཡ་མཚན་པ་རང་དབང་ངང་དུ་སྟོན་ནུས་ཤིང་། གང་ཞིག་རྒུད་པའི་ཤིས་པ་རྣམས་གསོ་བ་ལ་མུན་པ་ཉིད་ནི་ང་ཡི་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་འཆར་བའི་དུས་ཤིག་ལ་འཕ

གངས་རིའི་སྲས་མོ།

མཛངས་མ་ཞིག་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས། དཔལ་མོ། ལན་ཇུ།

སྐད་ཡིག་གི་འོད་སྣང་།

ཞོགས་ལྗང་། སྐད་དང་ཡི་གེའི་འོད་སྣང་གང་དེ། སྐད་དང་ཡི་གེ་རང་སྟེང་ནས་མངོན་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་འོད་འབྱུང་བའི་ཡུལ་མེད་དོ།། དཔེར་ན། ཉི་མའི་འོད་སྣང་གང་དེ་ནི་ཉི་མ་རང་སྟེང་ནས་བཀྱེ་བ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་སྐར་གཞན་གྱིས་བཀྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།རིག་ཚན་སོ་སོའི་འོད་སྣང་གང་ཡིན་པ་ནི། རིག་ཚན་རང་སྟེང་ནས་འབྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྐད་དང་ཡི་གེ་གང་ཞིག་ལས་མ་ཡིན་ནོ།། དཔེར་ན། ནང་བའི་བསྟན་པ་ནི་ནང་བསྟན་རང་གི་འོད་སྣང་ལས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་གྱི། བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་འབའ་ཞིག་ལས་མ་ཡིན་ནོ།། དེས་ན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟ

སྐད་དང་ཡི་གེ་རང་གི་བླ་སྲོག་ཡིན།

ཞོགས་ལྗང་། སྐད་དང་ཡི་གེ་རང་གི་བླ་སྲོག་ཡིན། ཇི་ལྟར་བསམ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུའི་ལེགས་བཤད་འདིར། ལོ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་བའི་ཁུལ་ཡིན། ཟུར་དང་སྣེ་མི་འདྲ་བས། ངོས་ཟིན་ཡང་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས།སློབ་ཆེན་སྐབས་སུ། སྐད་དང་ཡི་གེ་རང་གི་བླ་སྲོག་ཡིན་མིན་ལ་རྩོད་པ་ཞིག་བྱས། སྐབས་དེར། ཁོ་བོའི་བསམ་ཚོད་ལ། སྐད་དང་ཡི་གེ་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་རིག་གནས་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལག་ཆ་ཡིན་གྱི། བླ་སྲོག་ཡིན་པའི་དཔེ་མི་འདུག་སྙམ། ནམ་ཞར་ཡང་གྲོགས་པོ་ནང་ཁུལ་ལ་དེ་ལྟར་སྨོས། དགག་པ་གཏོང་བའི་མི་ག

༄༅། །བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འཕོ་འགྱུར་བརྟག་དབྱེ་
གནད་ཟིན་གཡུ་ཡི་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ།

ལྡོང་ཕྱིང་གུར་བ་རྒྱལ་ལོ། དེ་ཡང་། ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད་ལས།​​​ཆེན་པོའི་འབད་ནས་བསྒྲུབས་པའི་གྲོས།།​ངན་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འཇོམས།།​ཞིང་བས་ལོ་ཟླར་འབད་པའི་ཞིང་།།​སེར་བས་སྐད་ཅིག་རྡུལ་དུ་རློག །ཞེས་མེས་པོ་གོང་མའི་ཞལ་གསུང་ལྟར་བཟང་པོའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་དཀའ་ནའང་ངན་པས་བརླག་སླ་བའི་ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་བཅོས་མེད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པ་ཇི་བཞིན་ཏུ། བོད་མཐོ་སྒང་ཞེས་པའི་རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཁོར་ཡུག་སྟེང་རང་རེའི་མེས་པོ་གོང་མ་རྣམ་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགག་འཕྲང་རིང་མོ་བརྒྱུད་དེ་འབད་པས

སྤྱི་ཚོགས་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ནུབ་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད་སྨྲ་བ་འགའ།

ལྡོང་ཕྱིང་གུར་བ་རྒྱལ་ལོ། སྤྱི་ཚོགས་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་བསམ་བློ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་མཁན་གྱི་མཚན་ཉིད་སྨྲ་བའི་མཁས་དབང་འགའ་མཆིས་པ་ལས། སྐུ་ཞབས་Immanuel Kant༼༡༧༢༤-༡༨༠༤༽འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་གཤེགས་ཏེ་མི་ལོ་༣༠༥་ཡི་རྗེས་སུ་Prussia་ཞེས་པའི་ས་ཆར་འཁྲུངས། ནུབ་ཕྱོགས་དེང་རབས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞིང་། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་དངོས་སྟོབས་རྗེས་དཔག་སྨྲ་བ་དང་། མྱོང་འདྲིས་ལག་ལེན་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ཏེ་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བ་དང་ཉི་ཤུ་བའི་མཚན་ཉིད་རིག་

༄༅། །སྤྱི་ཚོགས་རིག་པ་དང་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་བསམ་བློ་དབར་གྱི་ནང་འབྲེལ་བརྟག་དབྱེ་སྤྱི་ལམ་དསར་བའི་སྐྱ་རེངས།

ལྡོང་ཕྱིང་གུར་བ་རྒྱལ་ལོ། རིག་གཞུང་ཞིག་གི་རྨང་གཞི་གསར་ཏུ་འདིང་བ་དེ་ནི་ཚོང་རྫས་གསར་བ་ཉོས་ཏེ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཤིག་གི་མ་འོངས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་འཕེལ་སྟོབས་དང་འབྲེལ་དམ་ཞིང་། སྔར་མཆིས་རིག་གཞུང་ལ་ངར་ལྡུད་རྐང་གསོ་ལྟ་བུའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་བྱེད་ལས་གལ་གནད་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས། ༡༽རིག་གཞུང་དེ་འཛུགས་སའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་། ༢༽འཛུགས་རྒྱུའི་རིག་གཞུང་དེའི་རྩ་ལག་གི་རྣམ་གཞག། ༣༽སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་དེང་རབས་བསམ་བློ་བཅས་གསུམ་གྱ

༄༅། །སྤྱི་ཚོགས་རིག་པ་དང་རང་རེའི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་དབར་གྱི་གཞི་མཐུན་ཉིང་སྦྱོར་རིགས་པའི་ཟེགས་མ།

ལྡོང་ཕྱིང་གུར་བ་རྒྱལ་ལོ། བོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ནང་། དངོས་གཙོ་སྨྲ་བ་དང་སེམས་གཙོ་སྨྲ་བའི་རྨང་གཞི་ག་ཚོད་ཡོད་པ་རྟོགས་རྒྱུ་ནི། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིག་པའི་རྨང་རྡོ་འཇོག་ཐུབ་མིན་གྱི་སྔོན་འགྲོར་སོང་གཤིས། དངོས་གཙོ་དང་སེམས་གཙོ་ཡི་དབྱེ་མཚམས་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་གཞི་རྩ་གང་ཡིན་ངོས་ཟིན་རྒྱུ་གལ་གནད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞིང་། སྔར་གྱི་དངོས་གཙོ་རྩོད་སྒྲུབ་སྨྲ་བའི་དགོངས་པའི་ཚད་མཚམས་དང་དེའི་བཀག་རྒྱ་རྟོགས་པ་དང་། སེམས་གཙོ་སྨྲ་བའི་གྲས་སུ་བཞག་པའི་ལྟ་གྲུབ་འགའ་ད་ལྟའི་ཚན་རིག་གིས་དངོས་གཙོ་ཡིན་པར་བསྒྲ

༄༅། །གོརྵས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་ཚུལ

མཛད་པ་པོ། སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། ཉེ་དུས་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་འགའ་རེས་ཀྱང་། ལྷ་བཙན་པོ་ཡབ་སྲས་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་རབས་དང་། སྟག་གཟིག་གི་རྒྱལ་པོ་སོགས་ལའང་འཇིགས་ཟིལ་ངོམ་མྱོང་མཁན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་ལ། ཕྱིས་སུ་ཐ་ན་གོརྵས་ཀྱང་བཙན་འཛུལ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་གི་ཚད་དུ་ལྷུང་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་རྩ་བ་ནི་ང་ཚོ་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འགྲོ་ལུགས་འདུག་སྟངས་དང་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་བཅས་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅེས་རྩོམ་ཡང་བྲིས་ཡོད་འདུག གོརྵ་པས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་པའ

བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ཚིག་སྐྱོན་སྐོར་གླེང་བ།

ལྷག་པ་ཆོས་འཕེལ། སྤྱི་ལོ་༡༩༦༡ལོར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཞིང་ཁྱིམ་ཕལ་བ་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས། ༡༩༨༥ལོར་བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་ཚན་ཁག་ནས་ཐོན་ཏེ་སློབ་གྲྭ་དེ་གའི་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་། ད་ལྟ་བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་རིག་གཞུང་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དང་འབུམ་རམས་པའི་འཛུབ་སྟོན་དགེ་རྒན་ཡིན། བརྩམས་ཆོས་ལ《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས》(སྟོད་ཆ་དང་སྨད་ཆ)དང《རྩོམ་རིག་གི་རྩོམ་ལུས་རྣམ་གཞག》 《རྩོམ་གཞུང་བློ་གསར་འཇུག་སྒོ》(མཉམ་ལས)《བོད་ཀྱི་དེང་རྩོམ་གཅེས་བསྒྲིགས》(མཉམ་ལས)《འཛམ་གླིང་རྩོ

རིག་གནས་ཀྱི་ངོ་གདོང་ལ་ལྟ་བ།

རྩོམ་པ་པོའི་ངོ་སྤྲོད། རྒན་ཐུབ་བསྟན་གྲགས་པ། མིང་གཞན་འབར་རྡོ་དང་སྨྱུག་མིང་ལ་ལོ་སེར་ཀྱང་ཟེར། བརྒྱད་ཅུའི་སྐབས་དབལ་ཤུལ་གསེར་རྟའི་རགས་བཀྲམ་ཡུལ་གྱི་འབྲོག་ཁྱིམ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས། ཁོང་གིས་ལོ་ན་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་བཟུང་མདོ་སྨད་རིག་པའི་གདན་ས་ཆེན་མོ་བྱང་ཉི་མ་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་ངེས་དོན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་མོ་རྗེ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་དང་། ཕ་ཡུལ་གསེར་རྟའི་མཁན་ཆེན་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ། མཁན་པོ་ཨ་བོའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དང་མཁས་ཆེན་དུ་མ་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་

འདྲ་མཉམ་ནི་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན།

སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་འཁོར་ཏེ་བལྟས་ན། དད་པ་ཅན་གྱི་མི་རིགས་དང་། དད་པ་མེད་པའི་མི་རིགས་གཉིས་ཀའི་སྤྱི་ཚོགས་སྒྲིག་གཞི་དང་། ཡུལ་སྲོལ་ཆོ་ག ཀུན་སྤྱོད་བླང་དོར་བཅས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་སོ་སོར་གནས་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་ནི་རྩོད་མེད་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་ཤིག་ལས་མ་འདས། དེ་ལས་དད་པ་ཅན་གྱི་མི་རིགས་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དམིགས་བསལ་རྟགས་མཚན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ལར། ཁོང་ཚོས་དད་པའི་སྟོབས་ནུས་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་བཀོལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་སྐྱེ་བའ

གསལ་བསྒྲགས།

ཉེ་མཆན།