ཁ་བ་སྙིང་ལྕགས། ལྷུག་རྩོམ་ཞེས་པའི་རྩོམ་ལུས་འདི་སྒྱུ་རྩལ་རྩོམ་རིག་གི་ཁུངས་སུ་བསྡུ་ཆོག་ལ་མ་བསྡུས་ཀྱང་ཆོག་པ་ཞིག་རེད། སྔོན་གྱི་དུས་ན་བོད་རང་ཉིད་ལ་ལྷུག་རྩོམ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཡོད་པ་མ་རེད། ཚིག་ལྷུག་དང་ཚིགས་བཅད། བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་ལུས་མཐའ་དག་མཚོན་པ་རེད། སྙན་ངག་མེ་ལོང་མ་ལས་ཀྱང་། ལུས་ནི་རེ་ཞིག་འདོད་པ་ཡི།། དོན་གྱི་རྣམ་བཅད་ཚིག་གི་ཕྲེང་།། དེ་ཡང་ཚིགས་བཅད་ལྷུག་པ་དང་།། སྤེལ་མ་རྣམ་གསུམ་ཉིད་དུ་གནས།། ཞེས་འབྱུང་བ་རེད། སྐབས་དེའི་ལྷུག་པའམ་ཚིག་ལྷུག་ཅེས་པ་ནི་ལྷ

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། བཅུ་གཅིག ག དབྱིན་ཅཱ་རིག་གནས་དབུས་འགྱུར—“རྫ་རྒན་ཀླད།”(དབྱིན་ཅཱ་རིག་གནས་ཀྱི་དབུས་གྲོང་ཁྱེར་ལ“མཱ་ཆི་བི་ཆི”རུ་འབོད་ཅིང་། དེ་ནི“རྫ་རྒན་ཀླད”ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ཟེར)“དབྱིན་ཅཱ”ནི་དབྱིན་ཏེ་ཨན་པའི་ཚོ་རྒྱུད་ཁི་ཡཱ་ཆཱི(克亚丘)ཟེར་བའི་སྐད་དེ། དོན་ལ“རྒྱལ་པོ”ཡི་དོན་ཡིན་པར་བཤད། ཕྱིས་སུ་སི་ཕེན་བཙན་འཛུལ་པས་ཡུལ་འདིའི་མི་རིགས་ཀྱི་མགོར“དབྱིན་ཅཱ”ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་འདི་སྦྱར་བས། རིམ་གྱིས“དབྱིན་ཅཱ་བཙན་རྒྱལ”ལམ“དབྱིན་ཅཱ་རིག་

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། བཅུ། རྒྱལ་པོ་གཅེར་བུ”ཡིན་པ་རྟོལ་མཁན་གྱི་བྱིས་པ་དེ། ཨ་རིའི་རང་བཙན་སྨྲ་བའི“དཔལ་འབར་ཆེ་གསུམ”ལས་སྔོན་མ་གཉིས(帕特里克・亨利、塞缪尔・亚当斯)གླེང་ཟིན། ད་ནི་ཐ་མ་དང་ཆེས་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན་པའི་ཐཱོམ་སི・ཕཱེན(托马斯・潘恩)གླེང་དགོས་ཡོད། ལར་ཐཱོམ་སི・ཕཱེན་དང་ཁོའི《རྒྱུན་ཤེས》(Common Sense)མ་གླེང་ན། མགོ་འཕང་གནམ་ལས་མཐོ་བའི་ཨ་རིས་རང་གི་རྡོག་སྣེ་མཐོང་མི་ཐུབ་ལ། འཛམ་གླིང་ལ་ཁའི་དྲང་བདེན་དུ་འཕྱར་བའི་སོ་སོའི་གདོང་པ་འཕྱོར་མོ་དེའི་ཕྱེད་ཀ་ཡང

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། དགུ། “ཤེས་རབ་རྒན་པོ།” དེ་ཡང་། ཚྭ་དམ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་འཇང་ཕྲུག་གིས་ཐོག་ལག་པས་བཟུང་བས་མིང་ལ་གཡུ་ལྷ་ཐོག་འཛིན་དུ་གྲགས་ཟེར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་འུ་ཚོར་རྒྱུས་ཆེ། འོན་ཀྱང་ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཧྥུ་རན་ཁི་ལིན་ཟེར་བ་དེས། དངོས་སུ་ཐོག་ལག་པས་བཟུང་སྟེ་འཛམ་གླིང་ཁ་གདངས་མིག་ཅེར་དུ་བཏང་བ་རེད། འུ་ཚོས་རིམ་པར་བལྟ་ཡོང་། 1753ལོའི་འབྲུག་ལྡིར་གློག་འཁྱུག་གི་ཉིན་ཞིག །འཆི་རྒྱུར་ཡང་མི་འཚེར་བར། ཧྥུ་རན་ཁི་ལིན་གྱིས་གནམ་གློག་འཛིན་པར་ཚོད

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། བརྒྱད། ཁ། སྲིད་ཀྱི་བློ་གྲོས། ཝ་ཤེན་ཊིན་གྱི་རྒྱལ་དོན་བློན་ཆེ་འཁུར་དུས། རིམ་བཞིན་རྩིས་དཔོན་ཆེན་མོ་ཧ་མཱེར་ཊན་དང་མེ་ཆུ་ནང་འཕྲད་ལྟར་འགལ་རུང་། ཕྱིས་སུ་འོས་ཤོག་གཅིག་ཙམ་གྱི་བར་ཁྱད་ཕྱེ་སྟེ། སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་བཞུགས་ཁྲི་དེ་ཐ་ཤལ་པའི་ལག་ཏུ་འཆོར་ཉེན་ཆེ་དུས། ཧ་མཱེར་ཊན་གྱིས་སྒེར་པའི་ཞེ་འཁོན་བསྐྱུངས་ཏེ། རང་གི་འོས་ཤོག་དེ་ཆེད་མངགས་རྗེ་ཧྥོ་སན་ལ་འཕངས། དོན་ལ་དེ་ནི་ཨ་རིའི་ལས་དབང་གཡང་ལས་བསྐྱབས་ཏེ་

-ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། བདུན། ཨ་རིའི་གདུང་འདེགས་ཀྱི་ཀ་ཆེན་གཉིས།  གལ་སྲིད། རྒྱལ་ཡབ་ཝ་ཤེན་ཊིན་ནི་ཨ་མེ་རི་ཀ་ཟེར་བའི་རྒྱལ་ཁམས་དེའི་མཁར་མོ་ཆེའི་རྒྱ་ཕིབས་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། རང་དབང་དམངས་གཙོ་ཡི་བསམ་བློ་མཚོན་བྱེད་ཐཱོམ་སི・རྗོ་ཧྥོ་སན་དང་། མ་རྩ་རིང་ལུགས་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་པེན་རྗི་མཱིན・ཧྥུ་རན་ཁི་ལིན་གཉིས་ནི། དེའི་གདུང་མ་འདེགས་སྤྱད་བརྟན་ཞིང་རླིང་པའི་ཀ་ཆེན་གཉིས་དེ་ཡིན་དུ་སྲིད། དེ་ལྟར། སོ་སོར་དམག་དོན། ཆབ་སྲིད། ཕྱི

-ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། དྲུག ༤ སྐྱེས་ཆེན་ཞིག དེ་རིང་གི་ཆར། འཛམ་གླིང་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་དུ་མའི་འདྲེན་བྱེད་དུས་གཅིག་ལ་གནས་གཅིག་ཏུ་སྡུད་ཐུབ་པའི་གཟིགས་མོ་ཞིག་བཤད་དགོས་ན། “འཛམ་གླིང་བུམ་པ”ཕུད་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་འདེམས་བསྐོ་ཡིན་པ་འདྲ། དེ་ལས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་འདེམས་བསྐོ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་དོ་སྣང་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ། གུས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན། རྩ་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱོགས་ཆེ་ས་ནས་གླེང་ཚེ། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་དཔལ་འབྱོར་ཆེས་ཆེར་དར་ཅིང་

-ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་པའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། ལྔ། ༢ དམག་དཔོན་ཞིག མེས་རྒྱལ་དབྱིན་ཇི་དང་ཁ་གྱེས་པའི་མི་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་རིང་། སྒེར་གཅོད་ལ་འཛེམ་ཟོན་ཆེ་དང་གཅིག །ཁེ་ཕན་ལ་སེར་སྣ་ཐུ་དང་གཉིས། རང་དབང་ལ་དུངས་པ་ཟབ་དང་གསུམ། འདི་གསུམ་བྱང་ཨ་རིའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ཐུན་མོང་གཤིས་ཀའི་གཞི་རྒྱུར་ཆགས་ཏེ་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཨ་ཊམ་སིའི་འོས་སྦྱོར་ཤུགས་ཆེན་འོག་སྐམ་སའི་དམག་གི་སྤྱི་དཔོན་དུ་བསྐོས་རུང་། ཝ་ཤེན་ཊིན་ཟེར་བའི་སྤྲེལ་རྒྱལ་འུ་ཀུང་འདིའི་མགོར་ཡང་སྔགས་འདེབས་ལྕགས་

-ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྟོད་ཆ་བསྒྱུར་བའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། བཞི། གནམ་གྱིས་ཨ་རིར་གནང་བའི་ལེགས་སྐྱེས་མཆོག་གྱུར—རྗོར་ཊི・ཝ་ཤེན་ཊིན། 1789ལོའི་ཟླ4པའི་ཚེས30ཉིན། ཨ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཐེངས་དང་པོ་དང་ཐེངས་ཐ་མར། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འོས་ཤོག་ཆ་ཚང་ཐོབ་པ་བརྒྱུད། རྗོར་ཊི・ཝ་ཤེན་ཊིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཐོག་མར་བདམས་ཐོན་བྱུང་། མཚམས་འདིར་ཕྱིར་དྲན་བྱ་དགོས་པའི་དོན་ཞིག་ཡོད། 1755ལོའི་ཟླ7པའི་ཚེས9ཉིན། ཕོ་ལོ21ཅན་གྱི་ཝ་ཤེན་ཊིན་དབྱིན་ཧྥ་བར་དུ་ལངས་པའི་གཡུལ་འཁྲུག་ཅིག་ལ་ཞུགས། དེར་ཁོའི

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྟོད་ཆ་བསྒྱུར་བའི་ཟིན་བྲིས། མི་ལ་ཙི་ཙི། གསུམ། བསྒྲགས་གཏམ་གཉིས། འགྲིག་ཆིངས་གཉིས། ༡ 《རང་བཙན་བསྒྲགས་གཏམ》 ཨ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་རོབ་ཙམ་ཡོད་ཚེ། དམག་འཁྲུག་གི་སྦི་སྡི་རུ་སོང་བའི“པཱོ་སི་ཊོན་ཇ་བརླགས་དོན་རྐྱེན”གྱིས་བཀད་པར་གྱུར་པ་ནི། ལཱེ་ཀི་སཱན་ཊོན(莱克星顿)གྲོང་རྡལ་གྱི་བུའུ་སྐད་ཐོག་མ་འབྱུང་སའི་མདེའུ་དེ་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། ཉིན་དེར། “མྱུར་མགྱོགས་ཀྱི་བུ་ཕོ” (“Minute Man,“一分钟人”)རུ་འབོད་པའི་ཨ་རིའི་འབངས་དམག་གིས་འཇབ་རྒོལ་གྱི་འཐབ་ལུག

-ཨེ་མེ་རི་ཀའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་(སྟོད་ཆ་)བསྒྱུར་བའི་ཟིན་བྲིས། གཉིས། “པཱོ་སི་ཊོན་ཇ་བརླགས་དོན་རྐྱེན།” མི་ལ་ཙི་ཙི། གཉིས། “པཱོ་སི་ཊོན་ཇ་བརླགས་དོན་རྐྱེན།” “་་་མེས་རྒྱལ་དང་མི་རྗེའི་གཟི་བརྗིད་ངོམ་ཕྱིར། ཧྥོར་ཀེ་ནེ་ཡཱའི་བྱང་ངོས་མཚོ་འགྲམ་གྱི་ས་གཞི་ཁེབས་ཆེན་འདི་ནས། ང་ཚོས་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ཐོག་མ་གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་་་།”  འདིར་བཤད་འདོད་པ་ནི། 《“ཟླ་ལྔ་པའི་མེ་ཏོག་རྟགས་ཅན”གྱི་སྤྱི་ཆིངས》ནང་བཀོད་པའི་སྐད་ཆ་འདིའི་ནང་གི“མེས་རྒྱལ”ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་འདི་ཡིན། དེ་ནས་བཟུང་མི་ལོ